Od 1 maja nowy program profilaktyczny "Moje zdrowie"

Rządowe Centrum Legislacji (RCL) w ostatnich dniach opublikowało uwagi zgłoszone podczas uzgodnień i konsultacji publicznych do projektu rozporządzenia resortu zdrowia w sprawie świadczeń gwarantowanych z zakresu podstawowej opieki zdrowotnej, które wprowadza nowy bilans zdrowia.

30 kwietnia zakończy się pilotażowy, wielokrotnie przedłużany program "Profilaktyka 40 Plus". Nowy przegląd "Moje zdrowie" ma wejść w życie 1 maja. Kierowany jest do pacjentów od 20 roku życia i obejmie choroby serca, nowotwory, zdrowie psychiczne, uzależnienia, styl życia i szczepienia.

Na początku lekarz, pielęgniarka lub profilaktyk przeprowadzi z pacjentem ankietę. Będzie można ją wypełnić także samodzielnie przez Internetowe Konto Pacjenta (IKP). W założeniu jest to pogłębiony wywiad dotyczący stylu życia, czynników ryzyka chorób sercowo-naczyniowych, chorób onkologicznych, z uwzględnieniem wywiadu rodzinnego, stanu zdrowia psychicznego. Obejmie też wywiad środowiskowy. Ankieta będzie też okazją do zweryfikowania wykonanych szczepień zalecanych. Taki kwestionariusz po zatwierdzeniu będzie podstawą do wygenerowania zlecenia na badania.

Będą to podstawowe badania diagnostyczne: morfologia krwi, stężenie glukozy we krwi, poziom kreatyniny we krwi, wraz z oszacowaną wartością eGFR (parametr dotyczący nerek), lipidogram uwzględniający cholesterol całkowity, LDL, HDL oraz triglicerydy, hormon tyreotropowy (TSH - wykrywa zaburzenia czynności tarczycy). Rozszerzone badania diagnostyczne będą zlecane w zależności od wieku i wyniku ankiety. Mogą to być: aminotransferaza alaninowa (ALAT), aminotransferaza asparaginianowa (ASPAT), gammaglutamylotranspeptydaza (GGTP) - to próby wątrobowe, PSA całkowity (wskaźnik przerostu prostaty) u mężczyzn, anty-HCV (wirusowe zapalenie wątroby typu C), lipoproteina A – wykonywana w ramach bilansu raz w życiu między 20 a 40 rokiem życia (ocena ryzyka zachorowania na choroby sercowo-naczyniowe).

Wizyta podsumowująca odbędzie się w gabinecie lekarza lub pielęgniarki w ciągu 14 dni od dnia, gdy pacjent przekaże wyniki badań laboratoryjnych. Pacjent będzie miał mierzone ciśnienie tętnicze, tętno, wagę, wzrost, obwód tali, obwód bioder i wyliczone BMI (masa ciała do wzrostu) oraz WHR (obwód talii do obwodu bioder). Osoby od 60. roku życia sprawdzoną swoje funkcje poznawcze (z wykorzystaniem skali mini-COG, która pozwala na podjęcie decyzji o pogłębieniu diagnostyki w kierunku otępienia). Podczas wizyty podsumowującej ocenione zostanie "globalne ryzyko sercowo-naczyniowe". Pacjent otrzyma analizę wyników badań laboratoryjnych i wyników ankiety, a także Indywidualny Plan Zdrowotny (IPZ). Znajdą się w nim: informacja o czynnikach ryzyka, które zostały zidentyfikowane podczas bilansu, ogólne zalecenia dotyczące zdrowego stylu życia, diety i aktywności fizycznej oraz badań profilaktycznych. Pacjent dostanie także indywidualny kalendarz zalecanych szczepień i listę zalecanych interwencji prozdrowotnych np. porad edukacyjnych.

Porad edukacyjnych w zależności od potrzeb będzie mógł udzielić lekarz, pielęgniarka, położna, profilaktyk, dietetyk.

Osoby w wieku od 20 do 49 lat będą mogły zrobić badania w ramach nowego bilansu "Moje zdrowie" nie częściej niż raz na 5 lat, a osoby powyżej 49. roku życia nie częściej niż co 3 lata.

Bilans zdrowia będzie można zrobić po upływie co najmniej 12 miesięcy od ostatniego badania w ramach programu "Profilaktyka 40 Plus" (kończy się 30 kwietnia) i od ostatniego badania wykonanego w ramach profilaktyki chorób układu krążenia (ChUK).

"Moje zdrowie" ma kosztować w 2025 r. ok. 336,5 mln zł, a w kolejnym 434,5 mln zł. Ministerstwo Zdrowia w odpowiedzi na uwagi Ministerstwa Finansów poinformowało, że koszty te nie były brane pod uwagę podczas opracowywania planu finansowego NFZ na 2025 r. MZ zaznaczyło, że uzgodniło z NFZ, że aby zabezpieczyć finansowanie programu, zasadnym będzie zwiększenie planowanych kosztów świadczeń finansowanych z pieniędzy pochodzących ze zwiększenia dotacji na 2025 r., które zostaną po zapłaceniu za świadczenia ponad limit w 2024 r. Resort zdrowia zaznaczył, że otrzymał z NFZ zapewnienie, że skutki finansowe w 2026 r. i kolejnych latach będą uwzględnione na etapie prac nad planem finansowym NFZ na 2026 r.

Bilans dorosłych "Moje zdrowie" ma m.in. poprawić wczesną wykrywalność chorób układu krążenia i cukrzycy, chorób nerek, zaburzeń funkcji tarczycy, wybranych chorób onkologicznych, wybranych chorób infekcyjnych (HCV - wirus zapalenia wątroby typu C), zaburzeń psychicznych i poznawczych. Celem jest też zwiększenie odsetka osób zaszczepionych (szczepienia zalecane).

Osoby, które dostaną do 30 kwietnia skierowania na badania w ramach "Profilaktyki 40 Plus", będą mogły je zrealizować do 31 maja.

Choroby układu krążenia, nowotwory złośliwe, choroby układu nerwowego (w tym choroby otępienne), depresja to choroby priorytetowe dla zdrowia publicznego. Choroby układu krążenia w Polsce to najważniejsza przyczyna umieralności – w 2023 r. odpowiadały za blisko 37 proc. zgonów. Drugą przyczyną zgonów (w 2023 r. - 24 proc.) są nowotwory złośliwe. Z kolei występowanie otępienia zależy od wieku. U osób między 60. a 65. rokiem życia dotyczy ok. 1 proc. populacji, w grupie po 85. roku życia około 10–35 proc. osób wykazuje cechy otępienia.

Szacuje się, że w Polsce na depresję choruje ok. 1,2 mln osób. Dane NFZ wskazują, że w 2023 r. świadczenia z rozpoznaniem depresji (głównym lub współistniejącym) otrzymało 809 tys. pacjentów. Najczęściej udzielono ich osobom w wieku 65-74 lata. (PAP)

kno/ aba/