Niemal 70 proc. Polaków było w tym roku na koncercie, 51 proc. w kinie, a blisko 29 proc. w teatrze

Instytut Badań Rynkowych i Społecznych IBRiS zapytał Polaków, jak często w ostatnim półroczu uczestniczyli w wydarzeniach kulturalnych, takich jak koncerty, festiwale, kino czy teatr. Zaledwie 1,5 proc. badanych zadeklarowało, że robi to regularnie kilka razy w tygodniu, a 1,1 proc. – że raz w tygodniu. Oznacza to, że co najmniej raz w tygodniu w imprezach kulturalnych uczestniczy niespełna 3 proc. Polaków. Kolejne 15,7 proc. robi to kilka razy w miesiącu, a 37,4 proc. – raz na miesiąc. 37,3 proc. respondentów nie uczestniczyło w żadnym wydarzeniu tego typu, a 7 proc. nie potrafiło jednoznacznie odpowiedzieć.

Najczęściej czas wolny spędzaliśmy na koncertach (68 proc.) oraz w kinie (51,5 proc.). Na dalszych pozycjach znalazły się wystawy (28,2 proc.), spektakle teatralne (26,9 proc.) oraz festiwale kulturalne, np. folklorystyczne, sztuk ulicznych, historyczne (21,1 proc.). Zdecydowanie mniej popularne okazały się spotkania autorskie/literackie (12,4 proc.), plenery malarskie/rzeźbiarskie (0,6 proc.) i warsztaty artystyczne (0,6 proc.). 4,1 proc. respondentów wskazało na inne typy wydarzeń, a 0,3 proc. nie potrafiło określić swoich aktywności.

Analiza uczestnictwa w życiu kulturalnym w kontekście preferencji politycznych w ostatnim półroczu ujawnia wyraźne różnice. Osoby identyfikujące się z lewicą wykazały się największą aktywnością: 72,4 proc. z nich uczestniczyło w wydarzeniach kulturalnych przynajmniej raz w miesiącu, podczas gdy w żadnym nie wzięło udziału 26,3 proc. Wśród wyborców centrum te proporcje wynoszą odpowiednio 55,8 proc. i 25 proc. (w tej grupie aż 19,2 proc. badanych nie było w stanie wskazać częstotliwości). Natomiast prawica charakteryzuje się najwyższym odsetkiem osób, które nie brały udziału w wydarzeniach kulturalnych w ostatnim półroczu (50,5 proc.), a 46 proc. zrobiło to przynajmniej raz w miesiącu.

Lewica i prawica, mimo odmiennych poglądów, spotykają się na koncertach. Cieszą się one niemal identycznym, najwyższym poziomem zainteresowania w obu grupach (odpowiednio 76,1 proc. i 75,2 proc.). Kino (63,5 proc.) i teatr (36,9 proc.) wyróżniają prawicę, podczas gdy lewicowcy chętniej niż inne grupy oglądają wystawy (31,5 proc.) i chodzą na spotkania autorskie (20,6 proc.). W tym kontekście centrum wydaje się grupą kompromisową, gdyż z jednej strony najczęściej chodzi do kina (57,3 proc.), a z drugiej wykazuje najniższy poziom zaangażowania w festiwalach kulturalnych (12,4 proc.) i spektaklach teatralnych (14 proc.).

Płeć również odgrywała istotną rolę w kształtowaniu kulturalnych wyborów. Kobiety częściej niż mężczyźni deklarują udział w wydarzeniach kulturalnych raz w miesiącu lub częściej (59,9 proc. vs 51,5 proc.). Jednocześnie mężczyźni nieco częściej niż kobiety deklarują, że nigdy nie uczestniczyli w takich wydarzeniach (42,5 proc. vs 32,1 proc.).

Analizując konkretne typy wydarzeń, kobiety (72,9 proc.) częściej niż mężczyźni (62,3 proc.) uczestniczyły w koncertach oraz spektaklach teatralnych (31,6 proc. vs 21,5 proc.). Kobiety były także bardziej aktywne na spotkaniach autorskich/literackich (15,9 proc. vs 8,4 proc.). Mężczyźni natomiast częściej niż kobiety udawali się do kina (53,7 proc. vs 49,6 proc.) i na wystawy (31,3 proc. vs 25,5 proc.).

- Wyniki badań wyraźnie pokazują, że dostępność i nawyki kulturalne są silnie skorelowane z wieloma czynnikami społecznymi. Dane potwierdzają to, co większość z nas obserwuje – podczas gdy młodzi ludzie i mieszkańcy większych miast byli bardziej aktywni kulturalnie, osoby starsze i mieszkające na wsiach częściej nie biorą udziału w tego typu wydarzeniach. Idąc dalej, koncerty są uniwersalnie popularne, ale kina czy wystawy mają swoje wyraźne segmenty odbiorców, zależne od wieku i wielkości miejscowości. Teatr z kolei jest bardziej zróżnicowany. Interesujące jest również to, że lewicowi wyborcy wykazywali wyższą aktywność kulturalną niż prawicowi, co może wskazywać na odmienne priorytety spędzania wolnego czasu lub dostępność oferty kulturalnej dostosowanej do preferencji poszczególnych grup. Niewątpliwie stoją przed nami wyzwania związane z niwelowaniem tych dysproporcji i promowaniem uczestnictwa w kulturze w całym społeczeństwie – komentuje Kamil Smogorzewski, dyrektor ds. komunikacji IBRiS.

Badanie zostało przeprowadzone w dniach 25-26 lipca 2025 roku na reprezentatywnej grupie 1067 dorosłych Polaków, metodą CATI. (PAP)

miś/ lm/